AZS ORGANIZACJA ŚRODOWISKOWA W GDAŃSKU

AZS od pierwszych swych kroków podjął ścisłą współpracę z „Gedanią” – największą i najbardziej dynamiczną polską organizacją w Gdańsku. Akademicy korzystali bez przeszkód i bez żadnych opłat ze wszystkich obiektów sportowych „Gedanii” i jej trenerów, a w zamian wielu z nich często i licznie reprezentowało barwy tego klubu w oficjalnych spotkaniach, nawet o mistrzostwo, z zespołami niemieckimi. Tak było np. z Malanowskim, Arczyńskim i wielu innymi, którzy w imprezach z udziałem zawodników i drużyn polskich reprezentowali zawsze AZS, natomiast w „wewnętrznych” rozgrywkach w Wolnym Mieście występowali w barwach „Gedanii”.
Jeszcze dalej poszli wioślarze AZS-u, którzy po krótkim okresie samodzielności połączyli się po prostu z Polskim Klubem Wioślarskim, tworząc wspólnie silny, scementowany zespół, groźny dla najlepszych klubów niemieckich. Ambicje klubowe nie odgrywały w tym wypadku najmniejszej roli. Sprawę rozstrzygnięto w ten sposób, że „azetesiacy” wiosłowali pod banderą PKW, ale na piersiach mieli swoje klubowe godło: białego „Gryfa” na czerwonym tle (notabene Senat Gdański zgodził się na publiczne występowanie akademików z tym godłem dopiero w 1934 roku).

Ta symbioza polskich organizacji sportowych w Gdańsku była ze wszech miar pożyteczna. Wzmacniała ona w sposób widoczny wspólny front polskiego sportu w rywalizacji z klubami generic niemieckimi, rywalizacji nie tylko sportowej.
Z gdańskiego AZS-u wywodziło się szereg olimpijczyków okresu międzywojennego (Malanowski, Dzwonkowski, Sauter, Wicher, Szczerkowski, Eiman, Dymalski, Adamczak, Arczyński). Honorowymi członkami gdańskiego AZS-u byli Walasiewiczówna i Kusociński.

W lutym 1939 r. wraz z usunięciem z Gdańska wszystkich polskich studentów AZS zawiesił swoją działalność.

W okresie powojennym już na początku 1946 r. reaktywowano AZS na Politechnice Gdańskiej. Tymczasem w Gdyni z inicjatywy Romana Stanowskiego (długoletniego Redaktora Sportowego „Dziennika Bałtyckiego”) i Marka Lenarcika powstaje „konkurencyjny” AZS na Wyższej Szkole Handlu Morskiego, gdzie studentów pływaków gromadzi Franciszek Marchlewski.

Prawdziwy rozkwit działalności AZS to lata odwilży 1956-1960, gdy wraz z powstawaniem nowych uczelni tworzono nowe jednostki uczelniane AZS.

W 1957 r. utworzono Zarząd środowiskowy AZS jako jednostkę koordynującą i prowadzącą sekcje wyczynowe.
Najwięcej sławy gdańskiemu AZS przysporzyły w latach 60-tych dwie niezrównane dziewczyny, zdobywczynie medali olimpijskich:

• Jarosława Jóźwiakowska – srebrny medal w skoku wzwyż (Rzym -1960 r.)
• Krystyna Malinowska – Krupa – dwukrotna zdobywczyni brązowych medali w siatkówce kobiet na Igrzyskach Olimpijskich w Tokio i Meksyku.

Wiele osiągnięć zapisała na swym koncie sekcja siatkówki. Sukcesy nadeszły na początku lat sześćdziesiątych, kiedy owocować zaczęła paroletnia wytężona praca młodego i ambitnego trenera Janusza Badory, który wprowadził do I ligi zespół żeński i męski.

Najlepszymi siatkarzami AZS byli reprezentanci Polski: Andrzej Flisiuk, Maciej Tyborowski oraz Biłat, Ługin, Kawka, Zdzierski, Batz i Święcicki.

Wśród pań obok Krystyny Krupowej czołowymi zawodniczkami były: Alina Sawicz, Bożena Pawłowska, Hanna Rutkowska i Danuta Skwiercz.

Nie gorzej wiodło się również wioślarzom gdańskiego AZS. Sekcja powstała w 1949 r. z inicjatywy Mariana Zimnickiego. W ogólnopolskiej klasyfikacji klubowej w 1970 r. sekcja zdobywa I miejsce w obsadach męskich. Ogromna w tym zasługa trenerów: Stanisława Przybyłowskiego i Haliny Szwojnickiej oraz kierownika sekcji Ryszarda Bielańskiego.

Najlepsze obsady stanowili zawodnicy również reprezentanci Polski, a m.in. Bereśniewicz, Gumowska, Bilewski, Winiecki, Jędrzejewski, Traczyński, Pauli, Klonowski, Onuszkiewicz, Sadowski, Strojny, Ciechanowski, Gabriel, Wesołowski, Gądek oraz Kazimierz Lewandowski – uczestnik Igrzysk Olimpijskich w Monachium.

Połowa lat pięćdziesiątych to okres największej sławy lekkoatletów. Barw AZS bronią reprezentant Polski w skoku wzwyż: Kownacki, sprinterzy: Graniczny, Mach, Jegorów i Jodkowski, średnio i długodystansowcy: Garnkowski, Knabe, Gotyński i Kirkor, miotacz: Kaczmarek, sprinterka: Basia Lerczakówna oraz „chodziarze”: Hausleber, Szyszka i Sarnecki.

W rysie historycznym gdańskiego AZS swój udział zaznaczyły również dyscypliny:

• koszykówka mężczyzn – I liga 1961
• p. ręczna mężczyzn – I liga 1960
• rugby – Vice Mistrz Polski 1958
• strzelectwo – drużynowy mistrz Polski 1958
• gimnastyka sportowa kobiet – Mistrzyni Polski – Daniela Degórska.

Odrębny rozdział w historii powojennej akademickiego sportu w Gdańsku zapisali studenci – żeglarze. W barwach Akademickiego Klubu Morskiego odnosili szereg wartościowych sukcesów.
W regatach pełnomorskich i zatokowych kapitanowie: Kalinowski, Bereśniewicz, Jettmar, Pieńkowa, Grablis zdobywali medalowe miejsca w Mistrzostwach Polski jak i w zawodach międzynarodowych.

Ze środowiska akademickiego żeglarstwa wyrosła również Krystyna Chojnowska- Liskiewicz, pierwsza kobieta, która samotnie opłynęła glob ziemski. W połowie lat siedemdziesiątych po reorganizacji gdańskiego AZS sport wyczynowy skoncentrowano w Klubie AZS Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego w Gdańsku Oliwie. Z biegiem lat Klub ten stał się największym Klubem sportowym w województwie gdańskim i kuźnią talentów. Prawie 30-letnia działalność tego klubu to pasmo sukcesów sportowych, a m.in.:

• zdobycie w tenisie stołowym Klubowego Pucharu Europy w 1985 r. i Pucharu świata w 1988 r. w grze indywidualnej przez Andrzeja Grubbę,
• srebrne medale Cezarego Siessa i Ryszarda Sobczaka w drużynowych Mistrzostwach świata Seniorów we florecie w 1990 r. oraz brązowe medale olimpijskie w Barcelonie,
• srebrne medale drużynowo, Sobczaka i Rodziewicza na Igrzyskach Olimpijskich w Atlancie,
• srebrne medale w Mistrzostwach Świata w 1991 r. Tomasza Mruczkowskiego i Bartosza Srogi (2-ka ze sternikiem) oraz brązowe Macieja Łasickiego i Tomasza Tomiaka w czwórce ze sternikiem,
• ci ostatni mogą poszczycić się również brązowymi medalami olimpijskimi zdobytymi w Barcelonie oraz srebrnymi w Mistrzostwach świata w 1993 r.,
• w dorobku tej sekcji znajduje się ponadto 5 złotych medali wywalczonych na Akademickich Mistrzostwach świata w 1992 r.,
• oraz brązowe medale Mistrzostw świata Łasickiego i Basty zdobyte w 1995 r.,
• 3 medale do swojej kolekcji dorzuciła Alicja Pęczak, zdobywając na Mistrzostwach świata (Goeteborg 1997), srebrny medal na 100 m i brązowy medal na 200 m stylem klasycznym, oraz brązowy w stylu klasycznym na Mistrzostwach Europy,
• srebrny medal drużynowo we florecie kobiet (Gruchała, Mroczkiewicz, Rybicka).

Bilans efektów tego klubu to ponad 2.500 medali w Mistrzostwach Polski i ok. 200 medali w imprezach międzynarodowych.

W ostatnich tylko 6 latach zawodnicy i zawodniczki Klubu AZS AWF Gdańsk w imprezach międzynarodowych zdobyli 102 medale, w tym 25 złotych, 28 srebrnych i 49 brązowych. Na ten dorobek wspólnie ze zdobywcami pracowało kilkudziesięciu instruktorów i trenerów, a wśród nich: Jaremczak, Adam, Laskowski, Pagiński, Szymański, Sroga, Ogiński, Giersz, Klimek-Włodarczak, Regina Ziółkowska.
Znaczący postęp sportowy szedł w parze z warunkami jakie tworzyła Uczelnia gdańska AWF.
Ostatnie inwestycje poczynione z inicjatywy Rektora tej uczelni, Profesora Janusza Czerwińskiego, stworzyły sportową wizytówkę województwa .
Gdański AZS obok sportu wyczynowego to 10 klubów uczelnianych zrzeszających ok. 2.000 studentów uprawiających sport w 92 sekcjach sportowych.

Właśnie w tych klubach swój ślad w działalności sportowej zaznaczyli:

• Aleksander Kwaśniewski – Vice Prezes Zarządu środowiskowego AZS w Gdańsku,
• Michał Bidas – trener zespołu koszykówki AZS Gdańsk,
• dr Adam Giersz – zawodnik i trener tenisa stołowego Uniwersytetu a następnie AZS AWF Gdańsk.

W historii gdańskiego AZS podkreślić również należy wkład jaki wnieśli działacze spośród których wybijającymi postaciami byli:

• Czesław Druet – prof. dr hab. inż. – członek rzeczywisty PAN
• Józef Burzyński – nieżyjący
• Andrzej Guziński – nieżyjący
• Zbigniew Mroczyński – Profesor AWF w Gdańsku, były Rektor
• Janusz Czerwiński – Profesor AWF Gdańsk, Rektor ostatniej kadencji.